W dniach 5-6 grudnia 2019 r. odbyła się Konferencja Mikołajkowa, zorganizowana przez Krajową Izbę Gospodarczą Przemysłu Spożywczego i Opakowań we współpracy z firmą Ekorum, podczas której Krzysztof Baczyński, prezes ZP EKO-PAK przedstawił referat poświęcony Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta wg dyrektyw odpadowych UE, odnosząc się jednocześnie do zaproponowanych we wrześniu 2019 r. przez Ministerstwo Środowiska, możliwych mechanizmów wdrożenia przepisów unijnych. W swoim wystąpieniu podkreślił, że rzetelna implementacja dyrektyw do polskiego porządku prawnego jest absolutnym priorytetem. Proces legislacyjny powinien obfitować w merytoryczne debaty, by ostateczny kształt systemu był efektywny kosztowo i organizacyjnie, a zatem umożliwiał producentom zaangażowanie się w system, by mieli szansę zrealizować wymagania jakościowe, wyrażone w poziomach recyklingu. Mechanizm ROP mylnie utożsamiany jest wyłącznie z kontrybucją finansową, podczas gdy jego celem nie jest finansowanie systemu dla zwiększenia obciążeń dla firm, a zmotywowanie ich do jak największego zaangażowania w odzyskiwanie surowców wtórnych, poprzez poddanie jak największej masy odpadów opakowaniowych procesowi recyklingu.
Istotnym elementem wskazywanym przez Ministerstwo jest także system depozytowo – kaucyjny, którego mechanizm niestety nie odpowiada najlepszym praktykom, znanym na rynku polskim (opakowania wielokrotnego użytku), ale także na rynkach europejskich (opakowania jednorazowe). Potrzeba dyskusji nad tym narzędziem wynika przede wszystkim z przepisów wprowadzonych dyrektywą SUP. Zgodnie z jej postanowieniami producenci mają obowiązek zbiórki w celu recyklingu docelowo, w roku 2029 aż 90% plastikowych butelek jednorazowych po napojach. Mogą jednak ten cel osiągnąć na trzy sposoby (zgodnie z SUP):
- poprzez ustanowienie odrębnych celów w ramach systemów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (organizacji odzysku)
- poprzez system depozytowy
- poprzez ustanowienie odrębnych celów w ramach systemów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (organizacji odzysku)
Cele i obowiązki zostały określone dla producentów, więc naturalnym wnioskiem jest, iż to oni powinni mieć decydujący głos w kwestii wyboru mechanizmu. Bezwzględnie to producenci powinni zarządzać takim systemem, co wynika z innego obowiązku wskazanego w SUP – w 2030 r. każda nowa butelka plastikowa do napoju będzie musiała zawierać 30% surowca wtórnego. Intencją jest zamknięcie obiegu, a bez wpływu na mechanizm pozyskiwania odpadów opakowaniowych w celu poddania ich recyklingowi, realizacja tej ambicji będzie niemożliwa.
